KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ UYGULAMASI ESASLAR
24.01.2019
Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “KRİZ” ne demek ?
Kısa çalışma ödeneği için sebeplerden birisi genel ekonomik kriz diğeri sektörel kriz diğeri de bölgesel krizdir. Burada bahsedilen krizilerden genel ekonomik kriz; Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durum olarak nitelendirilirken, “Bölgesel Kriz”; bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durum, “Sektörel Kriz” ise; etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durum olarak nitelendirilmektedir.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “ZORLAYICI SEBEPLER”
İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.
Kısa Çalışma Kapsamında işçilere hangi hizmetler verilir?
Kısa çalışma kapsamında işçilere çalışmadıkları süreler için devlet tarafından kısa çalışma ödeneği ödenir. Ayrıca Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi sağlanmaktadır.
Kısa Çalışma Ödemesi için ne yapılmalı?
İşveren Kısa Çalışma Talep Formunu ve kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi manyetik ve yazılı ortamda doldurarak İŞKUR’a başvurmalıdırlar. Başvuru değerlendirmesi İş Müfettişlerince yapılacak olunup uygunluk tespiti sonucu işyerinin kısa çalışma uygulamasının sebeplerinden dolayı etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Sonuç işverene İŞKUR tarafından bildirilir. İşveren de durumu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır. Kısa çalışma talebi uygun bulunan işveren Kurumca bildirilen sürede Kısa Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek gönderir.
İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin Ne gerekir
1. İşverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunması,
2. İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte,
a. Son 120 gün sigorta primi ödenmiş ve son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması
3. İşverenini İŞKUR’a verdiği kısa çalışmaya katılacaklar listesinde bilgilerinin bulunması,
gerekmektedir.
Kısa Çalışma Ödeneği Süresi, Miktarı ve Ödenmesi
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez.
Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için her ayın beşinde ödenir.
Aşağıda 2019 yılı için aylık kısa çalışma ödeneği hesabı verilmiştir.
|
Son 12 Aylık Prime Esas Kazançların Aylık Ortalaması |
Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı |
Damga Vergisi |
Ödenecek İşsizlik Ödeneği Miktarı |
Son 12 Ay Asgari Ücretle Çalışan |
2.558,40 |
1.535,04 |
11,65 |
1.523,19 |
Son 12 Ay 4.000 TL ile Çalışan |
4.000,00 |
2.400,00 |
18,22 |
2.381,78 |
Son 12 Ay 7.000 TL ile Çalışan |
7.000,00 |
3.837,60 (*) |
29,13 |
3.808,47 |
(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemeyeceği için ödenecek aylık kısa çalışma ödeneği miktarı bu şekilde hesaplanmıştır. 2019 yılında brüt asgari ücret 2.558,40 TL'dir. |
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.
Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi
İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu Kurum birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer.
İşverenin Kayıt Tutma Zorunluluğu
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.